82. Rocznica Bitwy pod Łętownicą i Andrzejewem
W dniu 19 września 2021 roku w Andrzejewie odbyły się uroczystości związane z obchodami 82. Rocznicy Bitwy pod Łętownicą i Andrzejewem. Pomimo, iż od tamtych wydarzeń minęło już tyle lat to pamięć o nich trwa i jest nadal żywa wśród mieszkańców bliższej i dalszej okolicy. Każdego roku w jedną z wrześniowych niedziel z tej okazji w Andrzejewie odbywają się uroczystości patriotyczne upamiętniające żołnierzy walczących w obronie Ojczyzny. Oddając hołd poległym kultywuje się heroizm i poświęcenie w obronie wolności i niepodległości Polski.
18 Dywizja Piechoty wchodziła w skład Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”. Jej dowódcą był płk. dyplomowany Stefan Kossecki. We wrześniu 1939 r. zadaniem Dywizji była obrona 120 – kilometrowego pasa frontu wzdłuż Narwi od Kamianki do Rutek. Do 10 września 1939 r. 18 Dywizja Piechoty uczestniczyła w bojach z przeważającymi siłami niemieckimi na rubieży rzeki Narwi, następnie wycofała się wzdłuż kierunku z Łomży przez Zambrów na Nur. Dnia 11 wrześnie nie powiodła się próba opanowania węzła komunikacyjnego Zambrów, który już wcześniej był zajęty przez Niemców. Rano 12 września wykrwawione oddziały osiągnęły rejon Srebrny Borek, Paproć, Łętownica. Polskie oddziały z chwilą osiągnięcia rejonu Łętownicy rozpoczęły bój mający na celu przebicie się przez Andrzejewo. O świcie 13 września 1939 r. jak twierdzi płk Witold Sztark „18 Dywizja Piechoty nie skapitulowała ona przestała istnieć w wyniku walk z przeważającym nieprzyjacielem”.
Oficjalne obchody 82. rocznicy Bitwy pod Łętownicą i Andrzejewem rozpoczęły się w dniu 19 września 2021 r. o godzinie 12:30 uroczystą Mszą Świętą w intencji poległych w kościele parafialnym w Andrzejewie. Podczas kazania ksiądz proboszcz Jerzy Kruszewski nawiązał do wydarzeń sprzed lat, które miały miejsce w naszym kościele parafialnym. Kościół ten był świątynią w której umierającym żołnierzom udzielano rozgrzeszenia. Ta świątynia była zbroczona krwią żołnierza niemieckiego i polskiego. Kiedy trzeba było opatrywać rany – opatrywano je wszystkim.
Po Mszy Świętej dalsza część uroczystości odbyła się na cmentarzu parafialnym.
Wójt Gminy Andrzejewo Pani Beata Ponichtera zabierając głos powitała zebranych gości wśród których znaleźli się:
- dowódca 18 Dywizji Zmechanizowanej gen. Dyw. Dr Jarosława Gromadzińskiego wraz z żołnierzami
- ppłk Krzysztof Rabka – przedstawiciel 18 Pułku Logistycznego w Łomży
- ppłk Krzysztof Kwiatkowski – przedstawiciel Wojskowej Komendy Uzupełnień w Wyszkowie
- ppłk Leszek Iwaniec - Dowódca Garnizonu Ostrów Mazowiecka
- ppłk Robert Grodziński – zastępca dowódcy 22 Wojskowego Ośrodka Kartograficznego w Komorowie
- pan Senator Marka Komorowskiego
- pani Justyna Pętkowska – Dyrektor Biura Poselskiego Marka Zagórskiego
- pan Paweł Dycht – zastępca dyrektora departamentu Edukacji, Kultury i Dziedzictwa MON
- pani Agnieszka Krupińska – zastępca Kierownika delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Ostrołęce
- pan Piotr Gursztyn – przedstawiciel Prezesa Zarządu TVP Pana Jacka Kurskiego
- rodziny żołnierzy walczących na polach bitwy pod Łętownicą i Andrzejewem: rodzinę Kosseckich, Hertlów i Kurskich
- kombatanta płk. Antoniego Zienkiewicza
- przedstawiciele władz samorządowych,
- społeczność szkolna,
- mieszkańców gminy Andrzejewo
W swoim przemówieniu Wójt Gminy Andrzejewo pani Beata Ponichtera poinformowała, iż uroczystości odbywają się z tygodniowym opóźnieniem. Związane to było z beatyfikacją Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Jak dodała „Andrzejewo było bliskie jego sercu. Tu spędził część swojej młodości, pierwsza spowiedź, tu przystąpił do Pierwszej Komunii Świętej, przyjął sakrament bierzmowania. Prymas Tysiąclecia znalazł się w gronie osób odznaczonych Honorową Odznaką 18 Dywizji Piechoty. W liście skierowanym do kombatantów 15 czerwca 1978 roku napisał: „Ukochani Bracia Żołnierze (…), cenię Waszą miłość do Boga i Ojczyzny, oraz ofiarę krwi Waszych Kolegów, którzy gromadnie ginęli na Ziemi Łomżyńskiej w obronie Wiary i Wolności oraz wielu z nich leży na Cmentarzu w Andrzejewie przy grobie mej Matki. W moich modlitwach polecam Dobremu Bogu Was i Poległych”.
Następnie głos zabrał dowódca 18 Dywizji Zmechanizowanej gen. Dyw. Dr Jarosław Gromadziński oraz pan Piotr Gursztyn – przedstawiciel Prezesa Zarządu TVP Pana Jacka Kurskiego
Kolejnym punktem uroczystości był Apel Poległych i Salwa Honorowa oraz złożenie kwiatów przez delegacje w Mauzoleum oraz na grobie żołnierzy Armii Krajowej i Narodowej Organizacji Wojskowej w tym delegacja Gminy Andrzejewo w składzie: Wójt Gminy Andrzejewo Beata Ponichtera, Przewodnicząca Rady Gminy Justyna Kazimierczuk, Sekretarz Gminy Andrzejewo Robert Rosiak oraz Paweł i Stefan Kosseccy.
Całą uroczystość swoim występem artystycznym uświetnili uczniowie Szkoły Podstawowej w Andrzejewie. Odczytany został wiersz autorstwa pana Ryszarda Skłodowskiego oraz chór szkolny, który zaśpiewał hymn Szkoły Podstawowej w Andrzejewie im. 18 DP Ziemi Łomżyńskiej. Dodatkowo oprawą muzyczną uroczystości zajęła się orkiestra dęta wojskowa.
Organizatorami uroczystości byli:
- Wójt Gminy Andrzejewo Beata Ponichtera
- 18 Dywizja Zmechanizowana w Siedlcach